Wat wij vonden van Schoonheidsdrift van Arie Storm

Een of twee keer per maand lezen Istvan (49) en Paula (25) allebei hetzelfde boek. Van Nederlandse literatuur tot dystopische boeken – alles komt voorbij. In deze editie van De Boomer & De Millennial: Schoonheidsdrift van Arie Storm.


Een roman in een roman

PAULA: ‘Schoonheidsdrift is een roman met twee verhalen, of beter gezegd: een roman in een roman. In het eerste deel volgen we een schrijver die mijmert over het leven aan de hand van het werk van Shakespeare en John Keats. De verteller vertrekt naar Londen om een beetje te schrijven in de wijk waar Keats woonde. Stukje voor stukje beginnen verleden en heden in elkaar over te lopen, de tijd wordt vloeibaar, het Londen van nu en het Londen van Keats komen samen. En de verteller is zich er bewust van, hij wéét dat het bizar is, maar het gebeurt recht voor zijn neus en ziet zelfs Keats in levende lijve. In het tweede deel lezen we de zogenoemde komische roman waarmee de verteller van het eerste deel bezig is, maar daarover later meer. Wat vond je van het eerste deel, Istvan?’
ISTVAN: ‘Ik vind dat je de twee delen niet los van elkaar kunt zien, ook al lijken ze op het eerste gezicht weinig met elkaar te maken te hebben. In het eerste deel leren we de schrijver kennen die een groot bewonderaar is van Keats en van de in Nederland misschien wat onbelicht gebleven P.G. Wodehouse. Het stuk waaraan hij tijdens zijn reis werkt en dat in het tweede deel van Schoonheidsdrift wordt verteld is in feite een novelle in de stijl van Wodehouse. Het is een verhaal dat bol staat van intriges en amoureuze ontwikkelingen. Het is helemaal niet zo vanzelfsprekend om twee romans (of misschien moet je het twee novelles noemen?) in één roman te stoppen, maar Arie Storm komt er moeiteloos mee weg. Ik heb me sowieso kostelijk vermaakt tijdens het lezen van Schoonheidsdrift.’


‘Ik reken Arie Storm echt tot één van de grote contemporaine schrijvers’

ISTVAN: ‘Ik reken Arie Storm echt tot één van de grote contemporaine schrijvers samen met onder andere Rob van Essen en Sander Kollaard. Die laatste twee hebben trouwens nog recent zeer terecht de Libris Literatuurprijs gewonnen. Wat dat betreft zou die eer Arie Storm ook best een keer ten deel mogen vallen. Hier valt trouwens ook een ironische knipoog van Arie te noteren. Wat ik zo goed vind aan het schrijverschap van Storm is dat hij de kunst verstaat van een goed verhaal vertellen zonder er meteen allerlei grote thema’s er doorheen te moeten jassen. En tegelijk gebeurt er onder het oppervlak van het verhaal zo ontzettend veel. Arie deelt allerlei steken onder water uit aan schrijversland die soms zonder meer hilarisch zijn. Neem bijvoorbeeld zin verwijzing naar een schrijver die onder een andere naam bij een andere uitgeverij een thriller uitbrengt. Er zijn nog vele andere voorbeelden te vinden voor de opmerkzame lezer.’

Een boek voor alle generaties (zelfs voor millennials, ja)

PAULA: ‘Voor de recensie zou het beter zijn als ik dit boek zou afbranden. Jij als boomer op de bres voor dit boek, ik als millennial die dit boek van een oudere witte man verschrikkelijk vind en compleet fileer, waarna we een vurige discussie hebben. Maar het kan verkeren. Ik die normaal veelal boeken lees van vrouwen van mijn eigen generatie, vond dit boek van Arie Storm fantastisch. You’ll love it or you hate it, zei je nog over zijn boeken, en ik val duidelijk in de eerste categorie. In het eerste deel hield ik zelfs van het mijmerende mannelijke hoofdpersonage, terwijl ik daar normaalgesproken snel een hekel aan heb, zo niet een bloed-onder-je-nagels-vandaan-ergerlijk. Het is voor mij de sfeer die Schoonheidsdrift zo’n goed boek maakt, dat dromerige en nostalgische dat ook Verbogt heeft, maar dan scherper en vol humoristische meta-opmerkingen en verwijzingen naar literatuur. Die combinatie werkt belachelijk goed, want net voordat het te irritant dromerig wordt of je je ook maar een moment wíl ergeren aan de hoofdpersoon, wordt er ingegrepen met humor.’

‘Ik denk dat dit boek voor alle generaties is’

ISTVAN: ‘Ik denk dat dit boek voor alle generaties is. In elk geval voor iedereen die niet vies is van een beetje literatuur en cultuurgeschiedenis. Er zitten zoveel literaire verwijzingen in het boek. Neem bijvoorbeeld de aanwezigheid van Menno Wigman op de begrafenis van een goede vriendin van de hoofdpersoon en de motto voorin het boek die ook al van Wigman is. Ondertussen doet hij ook nog een beetje aan literatuurkritiek als hij het werk van Joan Didion bespreekt. Dat is ook weer Storm ten voeten uit. De schijnbaar moeiteloze verweving van fictie en non-fictie. Wat is waar en wat is niet waar? En hoeveel van het verhaal gaat eigenlijk over Arie Storm zelf? En doet dat er eigenlijk allemaal wel toe?’

PAULA: ‘Mee eens. Ik denk dat ook veel mensen van mijn generatie dit heel goed vinden. Je hoeft bovendien niet alle literatuurverwijzingen te begrijpen om te gegrepen worden door het boek. De liefde voor Keats spat van de pagina’s af. Als je hem net zoals ik nog niet kende, wil je er na Schoonheidsdrift direct in onderdompelen.’

Van Londen naar Terschelling

PAULA: ‘Van het eerste deel in Londen naar het tweede deel genaamd ‘Blauwe lucht’ – de klucht of de komedie geïnspireerd op Wodehouse waar de verteller in deel één mee bezig is. Lekker meta allemaal, maar goed: we steken de Waddenzee over en eindigen op Terschelling. Hoofdpersonage Tom heeft een bloedhekel aan het eiland, niet alleen omdat zijn schoonfamilie er woont, maar eigenlijk vanwege alles – de mensen die er wonen en die voor alles te hoge prijzen vragen, de vakantiehuisjesmelkers waarvan zijn schoonvader er één is, het feit dat je er niet zomaar vanaf kan. En dan belandt hij er toch, in die ‘openluchtgevangenis’, vanwege zijn schoonvader en vanwege een geheim plan dat zijn vriendin de redactrice heeft om een schrijfster over te halen bij haar uitgeverij te komen.’
ISTVAN: ‘De haat voor Terschelling is zo groot dat die op de lachspieren gaat werken. Ik ben nog nooit op Terschelling geweest, maar kan me de hekel aan het eiland best voorstellen. Ook al schmiert en chargeert Arie dat het een lieve lust heeft. De grijze zee, de door de wind afgetopte duinen, de afzetterij van dagjesmensen die met zijn allen op de fiets het eiland verkennen en daarvoor schandalige prijzen betalen. Het grappigst vind ik eigenlijk nog de reflecterende manier waarop Tom op de gekste gebeurtenissen terugkijkt. Je vraagt je af of de hoofdpersoon van het tweede deel Tom van Santen niet een alter ego is van Arie Storm. Tom gaat zo driftig tekeer dat Arie daar ongetwijfeld iets van zichzelf in heeft gestopt. Maar ik wil ook nog wat kwijt over de kaft van het boek. Die is niet alleen mooi, maar bevat ook weer een mooie verwijzing naar John Keats, waaraan de meeste lezers misschien wel helemaal voorbij gaan. Het silhouet van Londen en een zingende nachtegaal die vast en zeker verwijst naar Ode to a Nightingale van John Keats. Als liefhebber van Londen heb ik genoten van zijn sfeerbeschrijvingen van de stad en meer specifiek van Hampton Heath. Ik had de scene waarin hij een ontmoeting in de binnentuin van een pub beschrijft en waarbij lauwe ale wordt gedronken het liefst drie keer gelezen.’

‘Ik vrees het ergste: ik zal meer boeken van Arie Storm moeten lezen’


PAULA: ‘Ik heb ook hardop gelachen om de idiote situaties waarin Tom op achteloze wijze in terechtkomt, alsof het onheil over hem is afgeroepen zodra hij op het eiland komt. De scènes vol ongemak en broeierigheid met Julia Vis, de verhouding met zijn schoonvader die een rechtse politicus was – alles schuurt. Dat klagen is hilarisch, ook als je zoals ik wél op Terschelling bent geweest, kan ik je vertellen. Al met al heb ik geen idee hoe Arie Storm dit lukt, maar hij komt inderdaad gewoon weg met deze roman in een roman. En nog bijzonder goed ook.’

Het eindoordeel

PAULA: ‘Vier sterren. Ik begon nogal sceptisch aan het boek, omdat jij, Istvan, zo lyrisch was over Arie Storm, maar al vanaf de eerste pagina was ik eigenlijk om. Dat klinkt cliché, maar in dit geval was dat serieus waar. Begin een boek met ‘zeg nooit dat de romantiek dood is’ en je hebt mij binnen (of in ieder geval de hopeloze romanticus in mij). Noem me gerust melodramatisch of pathetisch. Misschien is dat zelfs wel de reden waarom ik Schoonheidsdrift zo mooi vond. De humor in Blauwe lucht is fantastisch evenals de meta-opmerkingen, maar vooral de binnenwerelden van de personages die zo levendig zijn en vol melancholie zitten, trokken mij het verhaal in. Tel daar het decor bij op, de oprechte liefde voor de literatuur en de uitstekende schrijfstijl van Storm. Dus ja, ik vrees het ergste: ik zal meer boeken van Arie Storm moeten lezen. Ik ben officieel om.’

ISTVAN: ‘Nou ja, lyrisch. Ik vind hem gewoon een heerlijk verfrissend geluid hebben. Even geen schrijver die het over allerlei trauma’s heeft waar de markt tegenwoordig mee lijkt te worden overspoeld, maar iemand die gewoon een echte rasverteller is en die geen gelikt verhaal aflevert die grote doelgroepen moet aanspreken. Een verhaal dat ook iets van zijn lezers vraagt. Het is geen wegleesboek. Net als zijn andere boeken is ook Schoonheidsdrift origineel en vooral ook heel erg eigenwijs. Het zou mooi zijn als hij daarvoor ook wat bredere erkenning krijgt. Niemand schrijft een boek als Arie Storm. In feite schrijft hij bijna zijn eigen genre. Dat is mooi aan hem. Ik ga hier voor de volle bak. Vijf sterren.’